Friday, December 5, 2008

မိတ္ေဆြမ်ား ထံမွ ေပးအပ္လုိက္ေသာအရာ


မိတ္ေဆြေကာင္းဆိုတာ ေလာကမွာတန္ဖုိးမျဖတ္ႏုိင္တဲ့ အရာပါတဲ့။ ကမာၻေပၚမွာ႐ွိတဲ့ သတၱဝါမ်ားဟာ ေရသတၱဝါ ေတြျဖစ္ျဖစ္၊ ကုန္းေနသတၱဝါေတြပဲျဖစ္ျဖစ္ မ်ဳိးတူရာစုေပါင္း ေနထုိင္တဲ့ စ႐ုိက္သဘာဝ႐ွိၾကတယ္ မဟုတ္လား။

က်မတုိ႔ေတြဟာ လူ႔ဘဝသက္တမ္း တေလွ်ာက္လုံး မိမိရဲ့ ေရာက္႐ွိေနတဲ့ အသက္ထက္မ်ားျပားတဲ့ မိတ္ေဆြ သူငယ္ခ်င္းေတြ ရ႐ွိခဲ့တယ္ မဟုတ္ပါလား။ လူဆုိတာ တဦးတည္း အထီးက်န္ မေနတတ္တဲ့ သတၱဝါထဲမွာ ထိပ္ဆုံးက ပါတယ္ေလ။

ကမာၻေပၚမွာ ႐ွိတဲ့ လူသားတုိင္းဟာ မိတ္ေဆြ အေပါင္းအသင္းကုိ လုိလားၾကပါတယ္။ မိတ္ေဆြ သူငယ္ခ်င္း ျဖစ္ေအာင္ တဦးႏွင့္တဦး မိတ္ဖြဲ႔ၾက၊ ခင္မင္ရင္းႏွီးမႈကုိ တည္ေဆာက္ၾကပါတယ္။ မိတ္ေဆြ ႏွစ္ေယာက္ရဲ့ ခင္မင္ရင္းႏွီးမႈ အတုိင္းအတာဟာ တေယာက္ကုိ တေယာက္ ယုံၾကည္မႈနဲ႔ တုိက္႐ုိက္အခ်ဳိးက် တယ္ဆုိရင္ လည္းမွားမယ္ မထင္ပါဘူးေနာ္။

အရစ္စ္ တုိတယ္ (Aristotle) ရဲ့ အဆုိအမိန္႔ကေတာ့ ခင္မင္ရင္းႏွီးမႈဆုိတာ ႏွစ္ကုိယ့္တစိတ္ လုိ႔ဆုိပါတယ္။ ဟုတ္တယ္ေနာ္ မိတ္ေဆြ ဆုိတာ စ႐ုိက္တူ အႀကိဳက္တူေတြမွ ရင္းရင္းႏွီးႏွီးေပါင္းျဖစ္ၾကတာမဟုတ္လား။ တခ်ိဳ႔ဆုိ ဘယ္ေလာက္ အႀကိဳက္တူလည္းဆုိရင္ အသုံးအေဆာင္ပစၥည္းေတြ က အစ အႀကိဳက္ျခင္းတူ ေနတတ္ၾက တယ္ေလ။

ေနာက္ၿပီး မိတ္ေဆြေကာင္းေတြျဖစ္ဖုိ႔က တဦးကုိ တဦးက ေလးစားမႈလည္း႐ွိဦးမွျဖစ္မွာေလ။ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ အျပန္အလွန္ေလးစားမႈ မ႐ွွိေတာ့တဲ့ ဆက္ဆံေရးဟာ အက္ကြဲေနတဲ့ မွန္တခ်ပ္လုိပါပဲ။ အျမင္အရလည္း မၾကည္လင္ ထိခုိက္မိဖုိ႔ အႏၲရယ္လည္း႐ွိႏုိင္တယ္ဆုိေတာ့ လြင့္ပစ္လုိက္တာကမွေကာင္းေသး တယ္ေလ။

မိတ္ေဆြ သူငယ္ခ်င္းေကာင္းေတြမွာ ဘယ္သူက ေနာက္လုိက္ ဘယ္သူကေတာ့ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ရမယ္ဆုိတဲ့ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြလည္း ကင္း႐ွင္းျပန္ေသးတယ္။ ဟုတ္တယ္ေလ ငါကေတာ့ ဗုိလ္လုပ္မယ္ မင္းကေတာ့ ငါ့ေလာက္မွမေတာ္လုိ႔ ငါ့တပည့္လုပ္ဆုိရင္ေတာ့ ဒီလုိ အထက္စီးဆံတဲ့ ဆက္ဆံေရးမ်ဳိးဟာလည္း ဘယ္မွာလာၿပီး ေတာ့ ေကာင္းမြန္တဲ့ ဆက္ဆံေရးမ်ဳိးျဖစ္လာပါေတာ့မလဲ။

ဒါကုိ အယ္လ္ဘတ္ ကျမဴး (Albert Camus) က ဒီလုိဆုိမိန္႔ခဲ့တယ္ ငါ့ေနာက္က မင္း လုိက္္ေနလုိ႔လည္း ငါဦးေဆာင္လိမ့္မည္ မဟုတ္၊ မင္းေ႐ွ႔ကသြားေနလုိ႔လည္း မင္းေနာက္လုိက္ ငါျဖစ္လိမ့္မည္ မဟုတ္၊ ငါ့ နံေဘးမွာ သူငယ္ခ်င္းအျဖစ္နဲ႔ အတူတူေလွ်ာက္စမ္းပါ၊ သူေျပာတာလည္း ပညာ႐ွိစကားမုိ႔ မွန္လုိက္ တာေနာ္ ။

ေနာက္ၿပီးေတာ့ မိတ္ေဆြေကာင္းတုိ႔ မည္သည္ ေဝဖန္ပုိင္းျခား အႀကံေပးမႈလည္းလုပ္ရပါေသးတယ္။ အမုန္းမခံ ႏုိင္လုိ႔ဆုိၿပီး မိမိ မိတ္ေဆြမွားေနတာႀကီးကုိ မေျပာပဲ သူဘာသူေနာက္မွားေတာ့မွ သိသြားလိမ့္မယ္ ဆုိတဲ့ အေတြးမ်ဳိး႐ွိတဲ့ ဆက္ဆံေရးဟာလည္းေကာင္းမြန္တဲ့ မိတ္ေဆြစစ္တုိ႔ဆက္ဆံေရးမဟုတ္ျပန္ဘူး။

အဲ….ဒါေပမဲ့ မွားေနတယ္လို႔ထင္တဲ့ အေၾကာင္းကုိေတာ့ ေတ့ေတ့ဆုိင္ဆုိင္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာဆုိေဝဖန္ လုိက္ပါ။ မ်က္ႏွာခ်င္းဆုိင္မေျပာခ်င္လုိ႔႔ ကုိယ့္မိတ္ေဆြ နားထဲျပန္ေပါက္ေအာင္ဆုိၿပီး တဖက္လွည့္နဲ႔ တျခား သူေတြကုိ ေျပာျပလုိက္တာဟာ သင့္မိတ္ေဆြ အျမင္မွာ သင္ဟာ ေနာက္ကြယ္မွာ အတင္းအဖ်င္းေျပာ တတ္တဲ့သူဆုိၿပီး အျမင္ေစာင္း သြားႏုိင္ေသးတယ္။

ဒါကုိ မာတင္လူသာကင္း ဂ်ဳနီယာ (Martin Luther King Jr.) က ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ဟာ ရန္သူတုိ႔ရဲ့ စကားသံေတြကုိသာ အမွတ္ရသင့္သည္ မဟုတ္၊ မိတ္ေဆြတုိ႔ရဲ့ ဆိတ္ဆိတ္ေနမႈကုိလည္း အမွတ္ရသင့္ ေပသည္။ ဒီေတာ့ မေျပာမဆုိ ခပ္မဆိပ္မေနၾကနဲ႔ေနာ္။

မိတ္ေဆြ လုိလုိ သူငယ္ခ်င္းလုိလုိ နဲ႔ ေနာက္ေၾကာ ဓါးနဲ႔ ထုိးတဲ့သူေတြကုိေတာ့ ေနာက္ေနာက္ေျပာင္ေျပာင္နဲ႔ "Frenemies" Half Friend, Half Enemy လုိ႔ နာမည္သစ္ထြင္ထားေသးတယ္။ မွတ္သားစရာေပါ့ေလ။ ဘဝမွာ သိကၡာမ႐ွိတဲ့ မိတ္ေဆြနဲ႔ စီးခ်င္းထုိးရတာမ်ဳိးထက္စာရင္ ရန္သူန႔ဲစီးခ်င္းထုိးရတာ ပုိၿပီး ဂုဏ္ယူဖုိ႔ ေကာင္းတယ္ မဟုတ္ပါလား။ သိကၡာမ႐ွိတဲ့ မိတ္ေဆြေတြနဲ႔ စီးခ်င္းထုိးရတာ ဝမ္းနည္းရင္နာစရာ လည္းေကာင္း တန္ဖုိး႐ွိတဲ့ အခ်ိန္ေတြကုိ လည္းျဖဳန္းပစ္သလုိျဖစ္တာမုိ႔ ဘာအက်ိဳးမွမ႐ွိပါဘူး။

ရန္သူ႔ရဲ့ ရန္သူ ဟာ မိတ္ေဆြ ပါတဲ့ ဒါဆုိွ ရန္သူ႔ ရန္သူဟာကုိယ့္မိတ္ေဆြေပါ့။ ဒါကလည္း ပုံေသေတာ့ မဟုတ္ဘူးေနာ္ ရန္သူ႔ရဲ့ ရန္သူ ဟာ မိတ္ေဆြဆုိေပမဲ့ အဲဒီ မိတ္ေဆြက ဘယ္အတုိင္းအတာ အထိ ယုံၾကည္ရမလဲ ဆုိတာေစာင့္ၾကည့္ရမယ္ေလ။ ဘယ္အတုိင္းအတာအထိ ခင္မင္ရင္းႏွီးမႈ တည္ေဆာက္ႏုိင္ မလည္းဆုိတာ အေရးႀကီးေသးတယ္။

အေပၚက အဆုိအမိန္႔နဲ႔ ေျပာင္းျပန္က ရန္သူ ရဲ့ မိတ္ေဆြ ဟာရန္သူ တဲ့။ ဒါကေတာ့လုံးဝ မွန္တာေပါ့ ရန္သူ႔ မိတ္ေဆြပါဆုိမွ ကုိယ့္ အက်ဳးိလုိလားတဲ့ သူဘယ္ျဖစ္ပါေတာ့မလည္း။

အဲ .. မိတ္ေဆြစစ္တုိ႔မည္သည္ တကုိယ္ေကာင္းဆန္လုိ႔လည္းမရသလုိ စြန္႔လႊတ္အနစ္နာခံမႈလည္း႐ွိရေသး တယ္။ ကုိယ့္ အတြက္ႀကီးပဲ ၾကည့္ေနရင္လည္း ေကာင္းမြန္ေအာင္ျမင္တဲ့ ဆက္ဆံေရးျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ဘူးေပါ့။ ကမာၻေက်ာ္ ဟဲဗီးဝိတ္ခ်ံပီယန္ မုိဟာမက္ အလီ (Muhammad Ali) ရဲ့ အဆုိအမိန္႔ကေတာ့ ရင္းႏွီးမႈဆုိတာ ေက်ာင္းသခၤန္းစာမွာ ျပဒါန္းမထားဘူး ၊ ဒါေပမဲ့ ရင္းႏွီးမႈ ရဲ့ အႏွစ္အဓိပၸါယ္္ကုိ မေလ့လာရေသးဘူး ဆုိရင္ ခင္ဗ်ားဘာတခုုမွ မေလ့လာထားေသးဘူးဆုိတာ သိသာပါတယ္ တဲ့။

ခင္မင္ရင္းႏွီးမႈဆုိတာ လူသားတေယာက္ရဲ့ စိတ္ဓါတ္႐ွင္သန္ဖုိ႔ အေရးပါတဲ့အရာဆုိတာကုိေတာ့ ကမာၻေက်ာ္ ကဗ်ာဆရာ လည္းျဖစ္ ပန္းခ်ီေက်ာ္ႀကီးလည္းျဖစ္တဲ့ ဝီလ်ံမ္ ဘလိတ္ (William Blake) က ဌက္ အတြက္ အသုိက္ၿမဳံ၊ ပင့္ကူ အတြက္ ပင့္ကူမွ်င္ ၊လူသား အတြက္ ခင္မင္ရင္းႏွီးမႈ လုိ႔ ဆုိမိန္႔ခဲ့ပါတယ္။

က်မတုိ႔ရဲ့ ဘဝမွာ ကုိယ့္အသက္ထက္မ်ားျပားတဲ့ မိတ္ေဆြ သူငယ္ခ်င္းေတြ ႐ွိခဲ့ၾကတယ္ဆုိတာ အမွန္ပါပဲ။ ငယ္ဘဝတုန္းက ခင္မင္ခဲ့တဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြ၊ ႀကီးေတာ့မွ သိကၽြမ္းတဲ့ မိတ္ေဆြေတြ၊ အလုပ္ထဲမွာ ေက်ာင္းခန္းထဲမွာ၊ အျပင္ေလာကမွာ၊ အလႊာစုံ အသက္အ႐ြယ္မ်ဳိးစုံ က လူေတြနဲ႔ ရင္းႏွီးကၽြမ္းဝင္ခဲ့ၾကသလုိ အသက္မေသဆုံးခင္ အခ်ိန္အထိလည္း အသစ္ အသစ္ေသာ မိတ္ေဆြ သူငယ္ခ်င္းေတြ ထပ္၍ပုိ၍ ေတြ႔လာဦးမွာ အေသအခ်ာပဲေလ။

မိတ္ေဆြ သူငယ္ခ်င္းေတြ အျခင္းျခင္းၾကားက ေႏြးေထြးတဲ့ခင္မင္ရင္းႏွီးမႈ၊ အႀကံဥာဏ္ေတြ နားလည္မႈေတြ ဟာ က်မတုိ႔ အတြက္ စိတ္ဓါတ္ကုိ အားေဆးတုိက္ေကၽြးသလုိ အေရးပါအရာေရာက္ပါတယ္။ တဦးနဲ႔ တဦး သူငယ္ခ်င္း ျဖစ္ေအာင္လုပ္ဖုိ႔က လြယ္ကူသေလာက္ ခင္မင္ရင္းႏွီးမႈခုိင္ၿမဲဖုိ႔အတြက္ေတာ့ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာ တည္ေဆာက္ ယူရပါမယ္။

က်မတုိ႔ေတြ ဟာ တေယာက္ကုိတေယာက္ မိတ္ဖြဲ႔ၾက ႏႈတ္ဆက္ၾက ဒီက တဆင့္တုိးၿပီး အႀကိဳက္တူ၊ ဝါဒတူ၊ စ႐ုိက္တူေတြျဖစ္တဲ့ လူေတြဆုိ ပုိလုိ႔ ခုိင္ၿမဲတဲ့ ခင္မင္ရင္းႏွီးမႈကုိ တည္ေဆာက္တဲ့ အခ်ိန္မွာ။ အခန္႔မသင့္ လုိ႔ မိတ္ေဆြက ရန္သူျဖစ္သြားရတာေတြ၊ လမ္းခြဲလုိက္တာေတြ ႐ွိလာတဲ့ အခါမွာ ခြင့္လႊတ္တတ္ ဖုိ႔လည္း အေရးႀကီးျပန္ပါေသးတယ္။
အေမရိကန္ သမတေဟာင္း ဂၽြန္အက္ဖ္ ကေနဒီ (John F. Kennedy) ကေတာ့ ဒီလုိဆုိပါတယ္ သင့္ ရန္သူကုိ ခြင့္လႊတ္လုိက္ပါ၊ ဒါေပမဲ့ သူတုိ႔ နာမည္မ်ားကုိ သင္ဘယ္ေတာ့မွ မေမ့ပါနဲ႔ ။

က်မတုိ႔ေတြဟာ ဒီေလာကႀကီးထဲကုိ ခဏတာေရာက္႐ွိလာသူေတြပါ ဒီေလာကထဲက ျပန္ထြက္သြားရတဲ့ အခ်ိန္မွာလည္း ပုိင္ဆုိင္သမွ်ေတြ အားလုံးကုိ ထားခဲ့ၾကရမွာပါ။ က်မတုိ႔ယူသြားႏုိင္တာ အနည္းငယ္ပဲ႐ွိပါတယ္ အဲဒါကေတာ့ က်မတုိ႔ ခ်စ္ေသာမိတ္ေဆြမ်ား၏ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာတရား နဲ႔ လြမ္းဆြတ္မႈတုိ႔ ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ။





စုိးသင့္ေဆြ
ဒီဇင္ဘာလ ၃ရက္၊ ၂၀၀၈
ည ၈း၄၅ မိနစ္

(ဓါတ္ပုံကုိ www.sxc.hu/profile/shirmpzaa မွ ယူပါသည္။ Free Photo Download ဆုိက္တခုျဖစ္ပါတယ္။)

11 comments:

လူလ said...

မဂၤလာပါ မမေယာ

ဖတ္ရွဳ႔ အားေပးသြားပါတယ္။

Half Friend, Half Enemy ေတြမ်ားတဲ့ ေလာကတခုမွာ မိတ္ေဆြစစ္ တကယ့္ ရွားပါး ကုန္ပစၥည္းတခုလိုပါပဲ။

အလိုက္သိျခင္း၊ နစ္နာခံျခင္း၊ နားလည္တတ္ျခင္း၊ မွ်ေ၀ခံစားေပးျခင္း ႏွင့္ အခက္အခဲတခ်ဳိ႔ကို ကူညီေပးႏိုင္ျခင္း စေသာ သူငယ္ခ်င္းေကာင္းတို့ရဲ ႔ အျပဳအမူေတြက တမိသားခ်င္းအတြက္ က်င့္ႏိုင္ခဲပါတယ္။ ေတာ္မ်ားမ်ားက အေပၚယံ ပါးပါးေလးပဲ ျဖတ္ေလွ်ာက္ေနတယ္လို့ ထင္သည္။
ေတာ္ေတာ္ ျကိုးစားယူရမယ္ ထင္၏။

နာမည္ေက်ာ္ လူပုဂၢဳိလ္မ်ား၏ အဆိုအမိန္႔ေတြကို ရွာေဖြျပီး တင္ျပလိုက္တယ္ကိုက ကြ်န္ေနာ္တို့အတြက္ ဗဟုသုတ တိုးပြားပါ၏။

အားေပးလ်က္....
ရႊင္လန္းခ်မ္းေျမ့ပါေစ...

ကုိေအာင္ said...

သိပ္ဟုတ္တာေပါ့ အမရယ္ က်ေနာ္တုိ႕က ရန္သူ
နာမည္ကုိ အလြယ္တကူ ခြင့္လႊတ္ျပီး ေမ့တတ္လုိ႕
အျမဲခံေနရတာေလ။ မွတ္သားစရာေတြ လက္ဆင့္
ကမ္းတာ ေက်းဇူးပါ အမ။

ဟန္လင္းထြန္း said...

တုိင္ဆုိင္မႈလုိ႔ပဲဆုိရမလားပဲ။ က်ေနာ္လည္း အခုတေလာ သူငယ္ခ်င္းမိတ္ေဆြေတြေၾကာင့္ စိတ္ညစ္ေနရတယ္။

ေက်းဇူးပါပဲ

Anonymous said...

အဆုိအမိန္႕ အကုိးအကားေလးေတြနဲ႔ ေရးျပသြားတဲ႔ အတြက္ အမ်ားႀကီး ဗဟုသုတရသြားတယ္၊ အဖုိးတန္တဲ႔ ပုိ႔စ္ေလးတခုပါဘဲဗ်ာ၊

ေဆာင္းယြန္းလ said...

တန္ဖိုးရွိတဲ့စကားေတြကိုနာၾကားသြားပါတယ္.
သိပ္ကိုေကာင္းမြန္မွန္ကန္တဲ့အေတြးအေခၚေတြနဲ႔ပညာရွိ
ေတြရဲ့အဆိုအမိန္႔ေတြကိုအခ်ိန္ယူေပါင္းစပ္ၿပီးေရးဖြဲ႔ထား
တဲ့ပို႔စ္တစ္ခုမွန္းသိသာပါတယ္ညီမေရ...
လူခ်င္းမေတြ႔ဖူးဘဲဘေလာ့ခ္ေပၚမွာဘဲခင္မင္ရင္းႏွီးရတဲ့
မိတ္ေဆြေတြနဲ႔ပတ္သက္တဲ့အေတြးအေခၚအေၾကာင္း
အရာေတြေရးႏူိင္မယ္ဆိုရင္လည္းဖတ္ခ်င္ပါေသးတယ္ညီမေရ...
ခင္မင္လ်က္...

အလင္းေစတမန္ said...

Friendship is love with understanding. လို.ေတာ့ၾကားဘူးတယ္ဗ်။

Yan said...

ဒီပုိ႔စ္ေလး ေတာ္ေတာ္ေကာင္းတယ္ဗ်ာ.

အဲလ္ဘတ္စ္ကျမဴးေျပာတာေလး သိပ္ေကာင္းတယ္.

ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ အစ္မေရ...

Mhaw Sayar said...

ႀကီးက်ယ္တဲ့ ေဆာင္းပါး တစ္ပုဒ္ပါပဲဗ်ာ။ အရမ္းေကာင္းပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ သိပ္ႀကိဳက္တဲ့ စကားလံုး ေတြပါတဲ့ ေဆာင္းပါး တစ္ပုဒ္မိုလို႔ မွတ္မွတ္သားသား ယူသြားၿပီဗ်ိဳ႕။ :)

ေမျငိမ္း said...

တကယ္ကို မွတ္ထားသင့္တဲ့ အဆိုအမိန္႔ေတြပဲ..
အဲလိုမွပဲ ဖတ္ျဖစ္ရေတာ့တာ.. ေက်းဇူး

P.Ti said...

မမေယာတုိ႔စားေရးလည္းေကာင္း စာဖတ္အားလည္းေကာင္းေတာ့ စာေကာင္းေလးေတြ ေရးတတ္တာေပါ့။

ဖတ္လို႔လည္းေကာင္း မွတ္လို႔လည္းကာင္းတယ္ အမ။

တကယ္ေကာင္းလုိ႔ေျပာတာေနာ္...

မေကာင္းရင္ မေကာင္းဘူးေျပာမွာပဲ... အမေရးထားတဲ့ဒီစာေၾကာင္း တကယ့္ကိုမွန္တာပါပဲ...


မွားေနတယ္လို႔ထင္တဲ့ အေၾကာင္းကုိေတာ့ ေတ့ေတ့ဆုိင္ဆုိင္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာဆုိေဝဖန္ လုိက္ပါ။ မ်က္ႏွာခ်င္းဆုိင္မေျပာခ်င္လုိ႔႔ ကုိယ့္မိတ္ေဆြ နားထဲျပန္ေပါက္ေအာင္ဆုိၿပီး တဖက္လွည့္နဲ႔ တျခား သူေတြကုိ ေျပာျပလုိက္တာဟာ သင့္မိတ္ေဆြ အျမင္မွာ သင္ဟာ ေနာက္ကြယ္မွာ အတင္းအဖ်င္းေျပာ တတ္တဲ့သူဆုိၿပီး အျမင္ေစာင္း သြားႏုိင္ေသးတယ္။

ေနစိုးနိုင္ said...

မွတ္သားစရာအမွန္ေလးေတြပဲဗ်ိဳ႕
ရန္သူရဲ႕မိတ္ေဆြ ဟာရန္သူ ဆိုတာကိုေတာ့ သေဘာမက်ဘူး
စိုင္းထီးဆိုင္သီခ်င္းလိုေပါ့ ဘယ္အရာမဆို တဖက္စြန္းေရာက္ရင္.... ေပါ့
သားနိုင္ငံေရးလုပ္လို႕ အေဖကိုဖမ္းတဲ့ ေခတ္မွာ
ေျခမမေကာင္းေျခမ ... လက္မမေကာင္းလက္မ ဆို တဲ့ စကားေလးကို ပိုၾကိဳက္တယ္ဗ်ာ